Υπερικό ή βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο

Βαλσαμόχορτο-Σπαθόχορτο-Υπερικό το διάτρητο-Hypericum perforatum- St.John’s wort

   Αυτό το βότανο που στην κυριολεξία  είναι το βάλσαμο του σώματος και της ψυχής έχει πολλές-πολλές εφαρμογές. Mε ιδιότητες που το κατατάσσουν σε ένα από τα πολύ σημαντικά για τον άνθρωπο θεραπευτικά βότανα, το βαλσαμόχορτο από την αρχαιότητα είναι γνωστό για την αποτελεσματική αντιμετώπιση δερματολογικών προβλημάτων, την επούλωση πληγών και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Στις μέρες μας, όμως, είναι ένα από τα βότανα που έχουν ερευνηθεί περισσότερο και με ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της ήπιας και μέτριας κατάθλιψης και άλλων ψυχικών και νευρολογικών διαταραχών.
   H πιο σημαντική δραστική ουσία του βαλσαμόχορτου είναι η υπερικίνη, η οποία βρίσκεται σε ολόκληρο το φυτό, αλλά σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στις ανθισμένες κορυφές του (που όμως, όταν πολυκαιρίσουν, χάνουν τις ιδιότητές τους). Περιέχει ακόμα φλαβονοειδή (16% στα φύλλα), ξανθόνες, φαινολικά οξέα και ίχνη αιθέριων ελαίων (0,13%). Tο φυτό σε φρέσκια μορφή θεωρείται πιο αποτελεσματικό από το αποξηραμένο. Σε καταστήματα βοτάνων, θα βρείτε ολόκληρο το φυτό αποξηραμένο, τα άνθη ή τα φύλλα του. Kυκλοφορεί επίσης σε κάψουλες και ταμπλέτες αυτούσιο, ενώ περιέχεται και σε συμπληρώματα διατροφής.
   Στις μορφές αυτές πωλείται σε φαρμακεία και καταστήματα υγιεινής διατροφής. H μορφή, οι αναλογίες και οι τρόποι χρήσης του βαλσαμόχορτου εξαρτώνται από το εκάστοτε πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί και είναι απόλυτα εξατομικευμένοι. Πρόκειται για ένα ισχυρό φαρμακευτικό μέσο με σοβαρές αντενδείξεις, που για κανένα λόγο δεν μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε αν δεν έχετε προηγουμένως συμβουλευτεί γιατρό.   
   Σύμφωνα με πολλές διεθνείς επιστημονικές μελέτες, η επίδραση του βαλσαμόχορτου στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι θετική. Bάσει μιας πρόσφατης μελέτης που διεξήγαγε μεγάλη γερμανική φαρμακευτική εταιρεία και δημοσιεύτηκε στο «British Medical Journal», το βάλσαμο αποδείχτηκε τουλάχιστον εξίσου δραστικό με την παροξετίνη, ένα συχνά συνταγογραφούμενο φάρμακο κατά της κατάθλιψης. Oι μισοί από τους ασθενείς που το έλαβαν, ανακουφίστηκαν από την κατάθλιψη χωρίς να εμφανίσουν σημαντικές παρενέργειες (με συχνότερη τις γαστρεντερικές ενοχλήσεις), ενώ στην ομάδα της παροξετίνης το αντίστοιχο ποσοστό ήταν το ένα τρίτο.
   Tο βάλσαμο θεωρείται:
• Aντικαταθλιπτικό, ηρεμιστικό, αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες.
• Aντιφλογιστικό και επουλωτικό για εγκαύματα και πληγές. Eπίσης, θεωρείται ότι επιταχύνει την εξαφάνιση των στιγμάτων της λευκόρροιας και των σκληρών όγκων του δέρματος.
• Tονωτικό και διεγερτικό για εξασθενημένους οργανισμούς.
• Kαταπραϋντικό και ανακουφιστικό σε βρογχίτιδα, βήχα, άσθμα.
• Eμμηναγωγικό-ρυθμιστικό της εμμήνου ρύσεως.
• Διουρητικό.
• Σπασμολυτικό.
• Για στομαχικές-εντερικές διαταραχές.
 • Aντιπυρετικό και παυσίπονο.
    Είναι το βότανο της ευζωίας και είναι κατάλληλο για τα εξής και όχι μόνο .......
    Κρυολόγημα:Για να προλάβετε το κοινό μας κρυολόγημα,δεν έχετε παρά να πίνετε ένα με δύο φλιτζάνια αφέψημα ή έγχυμα βαλσαμόχορτου κατά διαστήματα στην διάρκεια του χειμώνα. Αν ήδη έχετε κρυολόγημα,μην καθυστερείτε,πίνετε τρία φλυτζάνια έγχυμαβαλσαμόχορτου την ημέρα με το φαγητό σας άν έχετε ερεθισμένο λαιμό,κάντε γαργάρες με έγχυμα βασλαμόχορτου.
    Εμμηνόπαυση:Το βαλσαμόχορτο -θα εκπλαγείτε-είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικότερα βότανα στην παροχή βοήθειας στις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση,  μειώνει τις εφιδρώσεις,  μειώνει την ευερεθιστότητα,  μειώνει τις αϋπνίες,  μειώνει την νευρικότητα,  μπορεί να εξαλείψει την κατάθλιψη,  κάντε λοιπόνέγχυμα βασλαμόχορτου και πίνετε τρία φλιτζάνια την ημέρα, μπορείτε να το πίνετε και κατά την διάρκεια του γεύματός σας, όταν νιώθετε έντονη ανησυχία ή μεγάλη ευερεθιστότητα μπορείτε να κάνετε ένα ζεστό μπάνιο που στο νερό της μπανιέρας σας θα έχετε προσθέσει μερικές σταγόνες από αιθέριο έλαιο βαλσαμόχορτου.
    Κατάθλιψη:Οι έρευνες έχουν δείξει ότι το βαλσαμόχορτο μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην θεραπεία της ήπιας κατάθλιψης,  συμβουλευτείτε τον βοτανολόγο σας, τοβαλσαμόχορτο μπορείτε να το παίρνετε για την κατάθλιψη για μεγάλα διαστήματα, να το σταματάτε και μετά να ξαναρχίζετε, δεν προκαλεί εθισμό και δεν φέρνει υπνηλία, κάντε έγχυμα βαλσαμόχορτου και πίνετε ένα έως τρία φλιτζάνια την ημέρα μαζί με το φαγητό σας. 
   Αϋπνία:Aν υποφέρετε από αϋπνίες το βαλσαμόχορτο μπορεί να σας βοηθήσει, κάντε έγχυμα από το βότανο και πίνετε ένα έως τρία φλιτζάνια την ημέρα, πίνοντας το ένα φλιτζάνι λίγο πριν κοιμηθείτε. θα σας βοηθήσει πάρα πολύ και ένα ζεστό μπάνιο με βαλσαμόχορτο λίγο πριν να ξαπλώσετε, στο νερό της μπανιέρας σας στάξτε μερικές σταγόνες από αιθέριο έλαιο βαλσαμόχορτου.

Καλέντουλα

Γνωρίζετε ότι το όνομα Καλέντουλα δόθηκε στο φυτό από τους Ρωμαίους επειδή άνθιζε κάθε πρωτομηνιά, δηλαδή στις Καλένδες;

Αυτό το όμορφο, ετήσιο φυτό είναι ενδημικό της νότιας Ευρώπης. Το ύψος του φθάνει τα 50 με 70 εκατοστά. Οι διακλαδώσεις των μίσχων του καλύπτονται με απλά, εναλλασσόμενα φύλλα και το καλοκαίρι παράγουν μεγάλα λουλούδια σε διάφορες αποχρώσεις του κίτρινου και του πορτοκαλί. Τα φυτά της καλέντουλας αναπτύσσονται πολύ εύκολα. Το κύριο είδος τους είναι η Calendula officinalis, η κοινή καλέντουλα των κήπων), έχει φύλλα με ανοιχτό πράσινο χρώμα και κοντούς μίσχους, όπου αναπτύσσονται μονά ή διπλά άνθη με χρώμα πορτοκαλί, κίτρινο, κρεμ ή άσπρο και διάμετρο 5 με 7 εκατοστά. Αυτά τα φυτά είναι πολύτιμα για πολλούς περισσότερους λόγους εκτός από την όμορφη παρουσία τους.

Η καλέντουλα έχει καλλιεργηθεί σαν φυτό κήπου για πολλά χρόνια σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Τα λουλούδια της καλέντουλας C. officinalis έχουν χρησιμοποιηθεί σαν φάρμακο για αιώνες, και βοτανικά ιάματα που βασίζονται στην καλέντουλα ήταν γνωστά επί γενεές.

Οι πρώτοι Χριστιανοί αποκαλούσαν την καλέντουλα "Mary's Gold" - χρυσάφι της Μαρίας - και την τοποθετούσαν δίπλα στα αγάλματα της Παρθένου Μαρίας. Η καλέντουλα ήταν επίσης ένα από τα πιο ιερά λουλούδια της αρχαίας Ινδίας. Σχημάτιζαν γιρλάντες δένοντας με σπάγγο μίσχους καλέντουλας και κεφάλια λουλουδιών και τα τοποθετούσαν γύρω από το λαιμό των ιερών αγαλμάτων. Το λουλούδι της καλέντουλας στρέφει το κεφάλι προς τον ήλιο ακολουθώντας την πορεία του, γι' αυτό μερικές φορές αποκαλείται "νύφη του καλοκαιριού". Στη γλώσσα των λουλουδιών, το λουλούδι της καλέντουλας συμβολίζει τη λαμπρότητα της νίκης.

Το όνομα αυτού του φυτού προέρχεται από τους αρχαίους Ρωμαίους, που πρόσεξαν ότι τα λουλούδια του φυτού ήταν ανθισμένα την πρώτη μέρα στις καλένδες (ή calends) κάθε μήνα και έτσι το θεώρησαν ένα χρήσιμο ίαμα για τις ανωμαλίες της εμμηνόρροιας. Η καλέντουλα θεωρήθηκε φυτό με μαγικές δυνάμεις, που επιτρέπει στους ανθρώπους να δουν τις νεράιδες και τις γυναίκες να επιλέξουν τον κατάλληλο σύντροφο. Πιο πρακτική ήταν η χρήση του στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου στις ΗΠΑ: τα φυτά εφαρμόστηκαν σε πληγές για να τις σταματήσουν και να τις θεραπεύσουν.

Στην αρχαιότητα έφτιαχναν ένα ποτό, αναμιγνύοντας άνθη καλέντουλας μέσα σε κρασί, που το χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία της δυσπεψίας. Τα πέταλα της καλέντουλας χρησιμοποιήθηκαν συχνά για την παρασκευή αλοιφών που θεράπευαν ερεθισμούς του δέρματος, ίκτερο, πόνους στα μάτια και πονόδοντους. Έχει χρησιμοποιηθεί επίσης για να θεραπεύσει κράμπες, βήχα και δαγκώματα από φίδια.

Τα άνθη της καλέντουλας έχουν θεωρηθεί ευεργετικά για τη μείωση των φλεγμονών, τη γρήγορη αποθεραπεία πληγών και τις αντισηπτικές τους δυνατότητες. Έχουν χρησιμοποιηθεί για να θεραπεύσουν ποικίλες δερματικές ασθένειες και είναι αποτελεσματικά ενάντια στα δερματικά έλκη. Όταν λαμβάνονται εσωτερικά ως τσάι, μπορούν να αντιμετωπίσουν έλκη του στομάχου φλογώσεις - φλεγμονές. Η καλέντουλα ερευνάται σήμερα για τις αντικαρκινικές της ιδιότητες.

Η καλέντουλα εκτιμήθηκε ιστορικά και για τις και μαγειρικές της χρήσεις. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν μίγμα καλέντουλας με ξίδι για να καρυκέψουν κρεατικά και σαλάτες. Τα πέταλα με την ελαφριά αρωματική και κάπως πικρή γεύση τους, νοστιμίζουν σούπες ψαριών και κρεατικών, πιάτα με ρύζι, σαλάτες και δίνουν κίτρινο χρώμα σε τυριά και βούτυρα. Ολόκληρο το λουλούδι χρησιμοποιήθηκε σαν γαρνιτούρα σε πιάτα της μεσαιωνικής εποχής.

Εκχύλισμα των πετάλων μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μαλακτικό των μαλλιών για να τα κάνει ανάλαφρα και φωτεινά. Τα πέταλα κάνουν επίσης μια θρεπτική κρέμα για το δέρμα. Οι καλέντουλες σε γλάστρα παράγουν ένα γοητευτικό κοπτόμενο άνθος και αν φυτευτούν στον λαχανόκηπο, βοηθούν στον έλεγχο των εντόμων.

Χρησιμοποιούμενα μέρη του φυτού:

Από τα άνθη ή τα πέταλα παρασκευάζονται τσάγια, αλοιφές έλαια ή βάμματα.

Ιδιότητες:

Τα αιθέρια έλαια αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των βακτηριδίων και μυκήτων, οι δε σαπονίνες ενεργούν αντιφλεγμονικά. Η καλέντουλα ενισχύει επιπλέον το ανοσοποιητικό σύστημα, ενεργεί αντισπασμωδικά και ευνοεί την έκκριση χολής.

Χρήση :

Τις εξαιρετικές της ικανότητες δείχνει η καλέντουλα στους τραυματισμούς του δέρματος και των βλεννογόνων. Κομπρέσες με τσάι ή αραιωμένο βάμμα μπορούν να θεραπεύσουν πληγές που επουλώνονται δύσκολα, μολύνσεις των νυχιών, εγκαύματα, αποστήματα, ουλές και έλκη των κνημών. Οι γαργάρες με τσάι βοηθούν σεπερίπτωση στοματίτιδας και φαρυγγίτιδας.

 

Λάδι Καλέντουλας, παρασκευή και ιδιότητες

Η καλέντουλα αποτελεί ένα απο τα καλύτερα βότανα για την αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων όπως ακμή, εκζέματα, ερεθισμοί (λάδι καλέντουλας περιέχει η καταπραϋντική αντρική κρέμα της majorana), κιρσοί αλλα και προβλήματα όπως έλκος στομάχου.

Η καλέντουλα ανήκει στην οικογένεια compositae και περιέχει σαπωνίνες, καροτενοειδή,στερόλες, φλαβονοειδή κ.α.

Για την παρασκευή του λαδιού της θα χρειαστούμε αποξηραμένα άνθη καλέντουλας και οργανικό ελαιόλαδο (μην προτιμήσετε ενα οποιοδήποτε, αν έχετε κάποιον δικό σας που παράγει κάποιες ποσότητες και είστε σίγουροι για την ποιοτητά του προμηθευτείτε απο κει). Τα άνθη είναι προτιμότερο να είναι αποξηραμένα διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να εμπεριέχουν υγρασία η οποία κατα την παραμονή στο βάζο θα μπορούσε να προκαλέσει μούχλα. Προτέινω ν' αγοράσετε ένα γλαστράκι καλέντουλας και να κόβετε απο κει κάθε φορά που χρειάζεστε (φθηνότερα θα στοιχήσει απο το ν' αγοράζετε αποξηραμένα άνθη κάθε φορά κ μάλιστα χωρίς να γνωρίζετε την προελευσή τους). Ανθίζει απο τα τέλη της Άνοιξης έως τα μέσα φθινοπώρου.

Η αναλογία είναι: 1 μέρος βοτάνου σε 4 μέρη λαδιού. Τοποθετήστε τα άνθη σε ένα βαζάκι και συμπληρώστε με λάδι. Κλείστε καλά, ανακινήστε και τοποθετήστε σε κάποιο παράθυρο ώστε να το βλέπει ήλιος.

Την πρωτη εβδομάδα ανακινήτε συνεχώς, το αφήνετε για 1 μήνα περίπου. Μετά το σουρώτενε σε ύφασμα και αποθηκεύετε σε σκουρόχρωμο βαζάκι, διατηρείται σε μέρος σκιερό και δροσερό. Προτιμήστε ελαιόλαδο βιολογικό. Μην ξεχνάτε οτι όλα τα έλαια έχουν ημερομηνία λήξης, καταναλώστε το σε λιγότερο απο χρόνο. Επίσης μην χρησιμοποιήτε αλόγιστα τα βότανα και τα φυτικά έλαια, δεν είναι νερό, περιέχουν χημικές ενώσεις.Η καλέντουλα αποτελεί ένα απο τα καλύτερα βότανα για την αντιμετώπιση δερματικών προβλημάτων όπως ακμή, εκζέματα, ερεθισμοί (λάδι καλέντουλας περιέχει η καταπραϋντική αντρική κρέμα της majorana), κιρσοί αλλα και προβλήματα όπως έλκος στομάχου.

Η καλέντουλα ανήκει στην οικογένεια compositae και περιέχει σαπωνίνες, καροτενοειδή,στερόλες, φλαβονοειδή κ.α.

Για την παρασκευή του λαδιού της θα χρειαστούμε αποξηραμένα άνθη καλέντουλας και οργανικό ελαιόλαδο (μην προτιμήσετε ενα οποιοδήποτε, αν έχετε κάποιον δικό σας που παράγει κάποιες ποσότητες και είστε σίγουροι για την ποιοτητά του προμηθευτείτε απο κει). Τα άνθη είναι προτιμότερο να είναι αποξηραμένα διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να εμπεριέχουν υγρασία η οποία κατα την παραμονή στο βάζο θα μπορούσε να προκαλέσει μούχλα. Προτέινω ν' αγοράσετε ένα γλαστράκι καλέντουλας και να κόβετε απο κει κάθε φορά που χρειάζεστε (φθηνότερα θα στοιχήσει απο το ν' αγοράζετε αποξηραμένα άνθη κάθε φορά κ μάλιστα χωρίς να γνωρίζετε την προελευσή τους). Ανθίζει απο τα τέλη της Άνοιξης έως τα μέσα φθινοπώρου.

Η αναλογία είναι: 1 μέρος βοτάνου σε 4 μέρη λαδιού. Τοποθετήστε τα άνθη σε ένα βαζάκι και συμπληρώστε με λάδι. Κλείστε καλά, ανακινήστε και τοποθετήστε σε κάποιο παράθυρο ώστε να το βλέπει ήλιος.

Την πρωτη εβδομάδα ανακινήτε συνεχώς, το αφήνετε για 1 μήνα περίπου. Μετά το σουρώτενε σε ύφασμα και αποθηκεύετε σε σκουρόχρωμο βαζάκι, διατηρείται σε μέρος σκιερό και δροσερό. Προτιμήστε ελαιόλαδο βιολογικό. Μην ξεχνάτε οτι όλα τα έλαια έχουν ημερομηνία λήξης, καταναλώστε το σε λιγότερο απο χρόνο. Επίσης μην χρησιμοποιήτε αλόγιστα τα βότανα και τα φυτικά έλαια, δεν είναι νερό, περιέχουν χημικές ενώσεις.

 

Πηγή :  http://alttherapy.blogspot.com

Arnica Montana

Η πλήρης ονομασία της είναι Άρνικα η ορεινή. Επιστημονικά το φυτό λέγεται Arnica montana. Το όνομα arnica προέρχεται από την αρχαία Ελληνική λέξη «αρνακίς» που σημαίνει δέρμα αρνιού, λόγω της υφής των σεπάλων που καλύπτονται από μαλακά τριχίδια που περιβάλλουν τον ανθό.

Η λέξη montana αναφέρεται στο φυσικό του οικοσύστημα, αφού φύεται σε ορεινές περιοχές του βορείου ημισφαιρίου. Η άρνικα χρησιμοποιείται για πολλούς αιώνες και στην Αμερική οι Ινδιάνοι τη χρησιμοποιούσαν για να παράγουν θεραπευτικές αλοιφές και βάμματα. Δυστυχώς δε τη βρίσκουμε στη περιοχή των Βαλκανίων, οπότε σε περίπτωση που θέλουμε να φτιάξουμε κάποιο παρασκεύασμα, θα χρησιμοποιήσουμε εισαγόμενα, αποξηραμένα άνθη. Έχει θαυμάσιες θεραπευτικές ιδιότητες.
Λόγω της σπανιότητάς της σε πολλά μέρη είναι προστατευόμενο είδος και καλλιεργείται ειδικά για φαρμακευτικές χρήσεις. Το έλαιο της άρνικας παράγεται από φρέσκα ή αποξηραμένα άνθη του φυτού με τη μέθοδο της εκχύλισης, όπως δηλαδή το σπαθόλαδο και η καλέντουλα. Μερικές από τις ουσίες που περιέχει είναι η αρνικίνη, καροτενοειδή, φλαβονοειδή, ινουλίνη, ταννίνη, λακτόνες και θυμόλη, η οποία είναι το αιθέριο έλαιο της άρνικας. Μη το μπερδέψετε με το αιθέριο έλαιο της άρνικας, που είναι τοξικό και δε πρέπει να χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία. Περιέχει την τοξίνη helenalin που είναι δηλητηριώδης σε μεγάλη ποσότητα. Σαν έλαιο βάσης η άρνικα δε πρέπει να χρησιμοποιείται αυτούσιο, αλλά να αραιώνεται με κάποιο άλλο έλαιο βάσης σε αναλογία 70%-30%. Δηλαδή 70% από κάποιο άλλο έλαιο, όπως πχ. αμυγδαλέλαιο και 30% έλαιο άρνικας.

Χρήσεις
Θεωρείται το ιδανικότερο λάδι μασάζ κατά του άλγους των αρθρώσεων και των μυών. Χρησιμοποιείται σε εξαρθρήματα, διαστρέμματα, μώλωπες, εκχυμώσεις, οίδημα που προκαλείται από κατάγματα, τραύματα μαλακών μορίων, ρευματοειδή αρθρίτιδα, νευραλγίες και ερεθισμό από δήγματα εντόμων. Οι ψαγμένοι αθλητές και προπονητές το λατρεύουν και το χρησιμοποιούν σα λάδι massage για ζέσταμα και μετά την άσκηση σε πονεμένους μύες και αρθρώσεις, καθώς και για να ανακουφίσουν από την ένταση της προπόνησης. Επίσης μπορούμε να κάνουμε κομπρέσσες, εμποτισμένες με έλαιο άρνικας, στα πονεμένα σημεία. Χρησιμοποιείται πολύ στην ομοιοπαθητική ιατρική για πολλές καταστάσεις, όπως στηθάγχη, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, εσωτερικά αιματώματα, χρόνιο πόνο και νευρολογικές παθήσεις.

Πως φτιάχνω έλαιο άρνικας

Η αναλογία εκχύλισης είναι 1 μέρος άνθους άρνικας με 5 μέρη φυτικού λαδιού, στη περίπτωση της χώρας μας, με καλό ελαιόλαδο. Τοποθετούμε σε βάζο τα άνθη και ρίχνουμε από πάνω το λάδι, ώστε να τα καλύπτει πλήρως. Το βάζουμε σε μέρος όπου το βλέπει ο ήλιος για έξι εβδομάδες και το ανακινούμε τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Σουρώνουμε τα άνθη και το βάζουμε σε νέο, αποστειρωμένο δοχείο. Έτοιμο! 


Προφυλάξεις χρήσης του ελαίου άρνικας
Δε πρέπει να χρησιμοποιείται από εγκύους. Μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του δέρματος αν χρησιμοποιείται σε κάποιο σημείο του σώματος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δε πρέπει να χρησιμοποιείται πάνω σε πληγές ή σε ανοικτό δέρμα. Ερεθίζει τους βλεννογόνους ιστούς και σε καμία περίπτωση δε πρέπει να χρησιμοποιείται εσωτερικά. Σε περίπτωση υπερευαισθησίας ή αλλεργίας στο συγκεκριμένο βότανο να μη το χρησιμοποιήσετε σε καμιά μορφή (λάδι, αφέψημα, βάμμα κτλ.). Χρησιμοποιήστε την άρνικα, όπως και όλα τα βότανα, με σύνεση.

Πηγή: http://oliviart-gr.blogspot.com